งานศพถือเป็นงานสำคัญงานหนึ่งในวิถีชีวิต และเจ้าภาพมักจะจะจัดอาหารเพื่อเลี้ยงผู้ที่มาร่วมพิธีสวดอภิธรรมศพหรืองานฌาปนกิจเพื่อตอบแทนแขกที่สละเวลามาร่วมงาน การเลือกอาหารงานศพที่มีคุณภาพก็เป็นสิ่งสำคัญ เพราะเป็นอาหารที่ต้องจัดให้พร้อมรับประทานในเวลาอันรวดเร็ว ตอบโจทย์ความต้องการของผู้ที่มางาน บทความนี้จะแนะนำ 8 เทคนิคในการเลือกอาหารงานศพให้อร่อยและสะดวก ถูกใจผู้มาร่วมงาน
1. เลือกรูปแบบของอาหารให้เหมาะสมกับงาน
การจัดอาหารงานศพอาจจะเลือกจัดได้หลายแบบ เช่นอาหารร้อนจานเดียว เช่นข้าวต้มสำหรับงานสวดอภิธรรมศพที่ใช้เวลาในการสวดนาน และผู้มาร่วมงานสามารถมีเวลาพูดคุยทักทายกันสักระยะหนึ่ง หรือ อาหารว่างสำหรับแจกแขกที่มาร่วมงานสวดอภิธรรมศพที่กินเวลาเพียงครึ่งชั่วโมง หรือเป็นพื้นที่การจราจรติดขัดทำให้แขกที่มาร่วมงานต้องรีบเดินทางกลับบ้านทันทีหลังจากสวดอภิธรรมเสร็จ ไม่มีเวลารับประทานอาหาร หากเป็นงานเผาศพก็อาจจะจัดแบบบุฟเฟต์สำหรับแขกที่มาร่วมงานทำบุญหรือแสดงพระธรรมเทศนา ซึ่งทางเจ้าภาพก็อาจจะพิจารณาตามความเหมาะสมของงานอีกครั้ง และอีกสิ่งหนึ่งที่สร้างความประทับใจให้กับผู้ที่มาร่วมงานก็คือการเตรียมเครื่องดื่มเย็นไว้ให้เพียงพอ เพราะบางครั้งผู้ที่มาร่วมงานต้องเดินทางมาไกล และการจราจรติดขัดยังไม่มีเวลาได้รับประทานอาหารอาจเกิดความรู้สึกหิว ทางเจ้าภาพควรจัดน้ำดื่ม หรือน้ำผลไม้แช่เย็นหลากหลายรสชาติเอาไว้รับรองแขก ก็จะช่วยเพิ่มความสดชื่นให้กับแขกที่มางานได้เป็นอย่างดี
2. เลือกอาหารที่รับประทานสะดวก
การเลือกอาหารงานศพควรเลือกอาหารที่รับประทานง่าย ทำง่าย เจ้าภาพอาจเลือกทำอาหารจานเดียวเช่นข้าวต้มหมู เกี๊ยวน้ำ กระเพาะปลา หรือปรุงอาหารหม้อใหญ่และมีเมนูให้เลือกสักสองเมนู เพื่อตักใส่จานเสิร์ฟได้สะดวกเมื่อถึงช่วงเวลาพักสวด และในบางครั้งเมื่อสถานที่ไม่ค่อยเอื้ออำนวยต่อการนั่งรับประทาน อาจจะเน้นเลือกอาหารประเภทข้าวจานเดียว หรืออาหารผัดหรือทอดที่ทำล่วงหน้าไว้เป็นกล่อง เช่น ข้าวหมูแดง ข้าวมันไก่ ข้าวราดผัดพริกแกง หมูทอด เพื่อลดความเสี่ยงในการหกเลอะเทอะขณะรับประทาน หรืออาจเลือกจัดเป็นกล่องของว่าง ให้แขกสามารถหยิบติดมือไปรับประทานขณะเดินทางกลับหรือเปิดโอกาสให้บริการตัวเองถ้าหากรู้สึกหิวเมื่อมาถึงงานก็เป็นตัวเลือกที่สะดวกสบายมากขึ้น
นอกจากนี้ทางเจ้าภาพควรคำนึงถึงความสะดวกในการแยกทิ้งภาชนะโดยเลือกภาชนะที่ใช้ครั้งเดียวทิ้ง ไม่ต้องเสียเวลาในการเกณฑ์กำลังคนมาล้างภาชนะ และควรเตรียมความพร้อมในเรื่องอุปกรณ์ในการรับประทาน เช่น ช้อน ส้อม ไม้จิ้มฟัน กระดาษเช็ดมือ แยกเป็นชุดให้เรียบร้อย เพื่อความสะดวกในการรับประทาน ควรจัดเตรียมถังขยะหรือถุงขยะเอาไว้ตามจุดต่าง ๆ ในงานเพื่อให้แขกทิ้งขยะได้สะดวกเพื่อให้สถานที่จัดงานดูเป็นระเบียบเรียบร้อยอยู่เสมอ
3. เลือกอาหารที่สะอาดปลอดภัย
คุณภาพของวัตถุดิบสำหรับอาหารงานศพก็เป็นสิ่งที่สำคัญที่ต้องคัดสรร เพื่อให้แขกทุกคนได้รับประทานอาหารที่อร่อยและมีคุณภาพ การเลือกร้านที่จัดอาหารงานศพ ควรเลือกร้านที่ใช้วัตถุดิบที่สดใหม่ และให้ความสำคัญกับความสะอาดปลอดภัยของอาหาร หากไม่สามารถปรุงอาหารระหว่างงานได้ก็ควรที่จะเลือกร้านที่มีสุขอนามัยดี ปรุงสุกไม่เกิน 4 ชั่วโมงก่อนรับประทาน เพื่อความมั่นใจว่าจะไม่มีเชื้อแบคทีเรียที่ปนเปื้อนในอาหาร และทำให้อาหารบูด หากมีการปรุงอาหารที่วัดที่จัดสวดอภิธรรมศพควรเลือกร้านที่มีการจัดการวัตถุดิบอย่างดี ด้วยการล้างให้สะอาดและป้องกันการปนเปื้อนอย่างดี ผู้ที่มีหน้าที่ปรุงอาหารหรือเสิร์ฟอาหารควรมีสุขอนามัยที่ดีระหว่างปฏิบัติงาน มีการใช้หมวกคลุมผม สวมหน้ากากอนามัยและสวมถุงมือก่อนสัมผัสอาหารทุกครั้ง ก็จะทำให้ผู้รับประทานเกิดความมั่นใจว่าจะได้รับอาหารที่อร่อย และมีคุณภาพที่เจ้าภาพตั้งใจจัดเสิร์ฟ
4. สั่งอาหารล่วงหน้าและคำนวณปริมาณให้เพียงพอ
ในการสั่งอาหารงานศพควรคำนวณปริมาณอาหารที่สั่งให้เพียงพอกับแขกที่คาดว่าจะมาร่วมงาน ในระหว่างการเตรียมงาน ผู้จัดงานควรจองคิวอาหาร และจองคิวรถที่จะมาส่งอาหารไว้ล่วงหน้าก่อนเวลางาน และควรสั่งอาหารเกินจำนวนผู้มาร่วมงานที่คาดการณ์ไว้จำนวนหนึ่ง เพื่อที่จะมีอาหารเพียงพอที่จะรับรองผู้ติดตามของแขกที่มาร่วมงานได้ นอกจากนี้ยังสามารถแจกจ่ายให้กับเจ้าหน้าที่ที่มาช่วยอำนวยความสะดวกในงานให้เกิดความประทับใจได้อีกด้วย
นอกจากจากปริมาณอาหารที่เพียงพอแล้วก็ควรจัดอาหารให้หลากหลาย เพราะในบางกรณีผู้ที่มาร่วมงานอาจจะหลีกเลี่ยงไม่รับประทานเนื้อสัตว์บางชนิด และนอกจากนี้การจัดกล่องอาหารว่างที่มีส่วนผสมของอาหารว่างแบบคาวและหวานในกล่องเดียวกัน เช่นพายไก่ หรือพายไส้กรอกจับคู่กับแยมโรล จะช่วยสร้างความหลากหลายของรสชาติได้อย่างดี
5. เลือกร้านที่ตอบโจทย์ความอร่อย
โดยปกติแล้วอาหารงานศพเป็นอาหารที่ใช้เวลารับประทานเพียงสั้น ๆ การสร้างความประทับใจที่รวดเร็วที่สุดคือการเลือกอาหารที่อร่อย และสะอาด หากเป็นอาหารบุฟเฟต์ก็ควรเลือกให้มีความสมดุลของเนื้อสัตว์ เนื้อปลาและผักหลากหลายอย่างที่แขกสามารถเลือกรับประทานได้ตามความสะดวก ควรเลือกอาหารให้มีรสชาติหลากหลายคละกันไปโดยเน้นไปที่รสชาติกลมกล่อม สามารถรับประทานได้ทุกเพศทุกวัย เพราะงานศพบางงานก็มีผู้ร่วมงานหลากหลายวัย หากเป็นอาหารจานเดียวเช่นข้าวต้ม ก็อาจเลือกวัตถุดิบที่สดใหม่ เช่นกุ้งหรือปลา หรืออาจลงทุนเลือกร้านที่มีชื่อเสียงในท้องถิ่นมาออกร้านก็จะสร้างความประทับใจได้มากขึ้น อย่างไรก็ตามแม้อาหารหลาย ๆ อย่างจะอร่อยแต่ก็ไม่ควรเอามาจัดในงานศพ
ตามความเชื่อของประเพณีไทยที่ถือว่าอาหารบางอย่างเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นสิริมงคลหรือความผูกพันยืนยาว เช่นอาหารประเภทเส้น ไม่นิยมจัดเสิร์ฟในงานศพเพราะเชื่อว่าจะคนที่จากไปจะไม่หมดห่วง ไม่ยอมตัดขาดและยังคงวนเวียนอยู่กับคนในครอบครัว หรือขนุนเป็นผลไม้ที่มีให้สัญลักษณ์ของการหนุนนำให้เกิดความเจริญ จึงไม่ควรจัดเสิร์ฟในงานอวมงคล แต่อย่างไรก็ตามสิ่งเหล่านี้เป็นความเชื่อที่อาจถือปฏิบัติเฉพาะครอบครัว เจ้าภาพก็อาจดัดแปลงไปใช้เป็นกรณีไป
นอกจากความอร่อยแล้วความรวดเร็วในการจัดเสิร์ฟก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่สร้างความประทับใจเพราะในงานศพต้องทานเร็วไปเร็ว บางวัดอาจจะมีเจ้าหน้าที่จัดการเสิร์ฟอาหารเสิร์ฟน้ำให้แขกที่มาร่วมงานอยู่แล้วแต่หากแขกเยอะญาติ ๆ ก็อาจจะต้องมาช่วยกันจัดการเพื่อความรวดเร็วทันใจมากขึ้น
6. เลือกร้านที่ไว้ใจได้ด้านการจัดการ
นอกจากรสชาติอาหารแล้วการบริการและการจัดการก็เป็นสิ่งสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการจัดการออร์เดอร์ให้เรียบร้อยตามจำนวนและรายการที่สั่งซื้อ และหากเป็นอาหารกล่องการบริการจัดส่งต้องมีประสิทธิภาพเพราะต้องจัดส่งให้มาถึงงานทันเวลาสวดอภิธรรม มีการจัดอาหารลงกล่องอย่างเรียบร้อยสวยงาม กล่องที่ใช้ทนทาน ไม่แตกหรือหกระหว่างการขนส่ง เพื่อการจัดเสิร์ฟที่สะอาด และสะดวกรวดเร็วระหว่างพิธี หากเป็นการเหมาข้าวต้มหรือกระเพาะปลามาปรุงที่วัดก็ควรเลือกสั่งอาหารจากร้านที่มีประสบการณ์ยาวนานในการออกงาน เพราะจะช่วยการันตีความรวดเร็วและมีประสิทธิภาพในการจัดเสิร์ฟให้แขกจำนวนมากในช่วงพักสวด
7. การจัดส่งถูกต้อง ได้อาหารตรงเวลา
ความสะดวกและความตรงต่อเวลาในการจัดส่งอาหารก็เป็นสิ่งสำคัญในการจัดอาหารงานศพเพราะอาหารมักจะต้องถูกจัดส่งถึงมือผู้จัดงานตามกำหนดเวลา ควรสั่งอาหารงานศพกับผู้ให้บริการมืออาชีพ เพื่อลดความกังวลใจเรื่องความตรงต่อเวลาของผู้ให้บริการ นอกจากนี้ควรนัดแนะเวลาและสถานที่ในการจัดงานให้ดี เพราะบ่อยครั้งที่คนสั่งและคนรับอาหารไม่ใช่คนเดียวกันก็อาจจะเกิดความผิดพลาดของการสื่อสารที่ทำให้เกิดความสับสนได้
โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อสถานที่จัดงานสวดอภิธรรมศพมีหลายศาลา หรือมีหลายงาน อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดและจัดส่งผิดศาลาทำให้อาหารไม่ส่งถึงผู้ที่ควรได้รับ ผู้สั่งซื้อจึงควรตรวจสอบเบอร์โทรศัพท์สำหรับติดต่อกับผู้ให้บริการให้ถูกต้องในกรณีที่ต้องมีการติดตามงานหรือติดตามออร์เดอร์ หากสั่งซื้ออาหารกล่องหรืออาหารว่าง ผู้ที่รับอาหารก็ควรตรวจสอบคุณภาพของอาหารเมื่อได้รับอีกครั้งว่ารายการถูกต้องตามจำนวนที่สั่งหรือไม่เพื่อป้องกันความผิดพลาดในการสื่อสารอีกขั้นตอนหนึ่ง และหากเกิดความผิดพลาดจะได้แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้ทันท่วงทีอีกด้วย
8. กำหนดงบประมาณให้เหมาะสม
ในการเลือกอาหารงานศพ โดยมากผู้จัดงานจะกำหนดงบประมาณต่อหัวเอาไว้เป็นแนวทางในการสั่งอาหาร ทำให้เลือกเมนูได้ง่ายขึ้น โดยอาจเลือกเมนูอาหารที่หลากหลายสลับสับเปลี่ยนกันไปในแต่ละคืนเพื่อไม่ให้แขกเกิดความเบื่อ และช่วยควบคุมงบประมาณให้อยู่ในเป้าหมายที่กำหนดเอาไว้ โดยคำนวณค่าเฉลี่ยตามจำนวนคืนที่จัดสวดอภิธรรมศพ ปกติแล้วการจ้างแม่ครัวมาทำอาหารเลี้ยงแขกอาจจะช่วยประหยัดงบประมาณในการจัดอาหารงานศพ แต่ก็ต้องยุ่งยากในการจัดเตรียมภาชนะขนาดใหญ่เพื่อทำอาหาร หลาย ๆ งานจึงเลือกการสั่ง snack box หรืออาหารกล่องเพื่อความสะดวกรวดเร็ว และอาจควบคุมงบประมาณต่อหัวได้ชัดเจนมากขึ้น
การจัดอาหารแบบบุฟเฟต์มักมีราคาสูงจึงอาจเลือกที่จะจัดในวันฌาปนกิจศพเท่านั้น และหากงานศพมีผู้มาช่วยงานตลอดทั้งวันก็อาจจะต้องเผื่องบประมาณเพื่อเตรียมอาหารว่าง เช่น เบเกอรี่ ขนม นม น้ำผลไม้ ชา กาแฟและน้ำดื่มเอาไว้รับรองคนที่มาช่วยงานในช่วงกลางวันอีกด้วย
จะเห็นว่าเทคนิคในการจัดอาหารงานศพสำหรับนั้นไม่ยากอย่างที่คิด และเป็นสิ่งที่เจ้าภาพควรให้ความสำคัญ เพราะเชื่อว่าการจัดงานศพให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้วคือการแสดงความเคารพเป็นครั้งสุดท้ายและเป็นการให้เกียรติผู้ล่วงลับ จึงควรใส่ใจกับรายละเอียดทุก ๆ เรื่อง หมั่นศึกษาข้อมูลและเก็บข้อมูลของร้านรับจัดอาหารกล่องหรือออกงานนอกสถานที่ที่ถูกใจเอาไว้ก็ทำให้การจัดงานง่ายและสะดวกรวดเร็วมากขึ้น
